راهنمای کامل زیرساخت سرور و شبکه: از نصب تا بهینه‌سازی

مدیریت زیرساخت سرور و شبکه یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های IT محسوب می‌شود. این راهنما تمامی جنبه‌های مهم طراحی، نصب و نگهداری سیستم‌های enterprise را پوشش می‌دهد.

فهرست کامل

1. معماری سرور Enterprise
2. طراحی Rack و Data Center
3. شبکه‌سازی پیشرفته
4. مونیتورینگ و نگهداری
5. جداول مقایسه تکنولوژی‌ها

معماری سرور Enterprise {#server-architecture}

مشخصات فنی سرورهای مدرن

معماری پردازنده Intel Xeon

CPU Architecture (Cascade Lake):
├── L1 Cache: 32KB I + 32KB D per core
├── L2 Cache: 1MB per core
├── L3 Cache: 1.375MB per core (shared)
├── Memory Controller: 6-channel DDR4-2933
├── PCIe Lanes: 48 lanes PCIe 3.0
└── QPI Links: 3 x 10.4 GT/s

طراحی Rack و Data Center {#rack-design}

استانداردهای Rack (19 inch)

ابعاد استاندارد:

• عرض: 19 inch (482.6 mm)
• عمق: 600-1200 mm
• ارتفاع واحد (U): 1.75 inch (44.45 mm)
• حداکثر ارتفاع: 42U (1866.9 mm)

محاسبه ظرفیت برق و خنک‌کاری

طراحی Hot/Cold Aisle

Data Center Layout:
┌─────────────────────────────────┐
│  Cold Aisle  │  Hot Aisle     │
│              │                │
│ [Rack] [Rack] │ [Rack] [Rack] │
│              │                │
│  CRAC Units  │  Return Air    │
└─────────────────────────────────┘

Temperature Zones:
- Cold Aisle: 18-21°C
- Hot Aisle: 30-35°C
- Humidity: 40-60% RH

شبکه‌سازی پیشرفته {#advanced-networking}

مقایسه پروتکل‌های Ethernet

کانفیگ Switch های Enterprise

Cisco Nexus 9000 Series:

# Basic Configuration
switch(config)# hostname DC-Core-01
switch(config)# vdc DC-Core-01 limit-resource module-type f3

# VLAN Configuration  
switch(config)# vlan 100
switch(config-vlan)# name Production-Web
switch(config-vlan)# vlan 200
switch(config-vlan)# name Production-DB

# Interface Configuration
switch(config)# interface ethernet 1/1-48
switch(config-if-range)# switchport mode trunk
switch(config-if-range)# switchport trunk allowed vlan 100,200
switch(config-if-range)# spanning-tree port type edge trunk

# LACP Port Channel
switch(config)# interface port-channel 10
switch(config-if)# switchport mode trunk
switch(config-if)# vpc 10

مونیتورینگ و Performance Tuning {#monitoring}

KPI های مهم سرور

مونیتورینگ با Prometheus + Grafana

# prometheus.yml
global:
  scrape_interval: 15s
  evaluation_interval: 15s

scrape_configs:
  - job_name: 'node-exporter'
    static_configs:
      - targets: ['server1:9100', 'server2:9100']
    scrape_interval: 5s
    metrics_path: /metrics

  - job_name: 'snmp-switches'
    static_configs:
      - targets: ['switch1:161', 'switch2:161']
    params:
      module: [if_mib]
    relabel_configs:
      - source_labels: [__address__]
        target_label: __param_target

بهینه‌سازی Linux Server

Kernel Parameters

# /etc/sysctl.conf
# Network Optimization
net.core.rmem_max = 134217728
net.core.wmem_max = 134217728
net.ipv4.tcp_rmem = 4096 65536 134217728
net.ipv4.tcp_wmem = 4096 65536 134217728
net.core.netdev_max_backlog = 5000

# Virtual Memory
vm.swappiness = 10
vm.dirty_ratio = 15
vm.dirty_background_ratio = 5

# File System
fs.file-max = 2097152
fs.nr_open = 1048576

Storage Performance

امنیت و Hardening

Security Checklist

🔐 Network Security:

• Firewall Rules (iptables/ufw)
• VPN Access (OpenVPN/WireGuard)
• Network Segmentation (VLANs)
• IDS/IPS Implementation

🔐 System Security:

• Regular Security Updates
• SSH Key Authentication
• Fail2ban Configuration
• SELinux/AppArmor

🔐 Monitoring Security:

• Log Aggregation (ELK Stack)
• SIEM Implementation
• Vulnerability Scanning
• Penetration Testing

Sample Firewall Rules

#!/bin/bash
# iptables security rules

# Drop all traffic by default
iptables -P INPUT DROP
iptables -P FORWARD DROP
iptables -P OUTPUT ACCEPT

# Allow loopback
iptables -A INPUT -i lo -j ACCEPT

# Allow established connections
iptables -A INPUT -m state --state ESTABLISHED,RELATED -j ACCEPT

# SSH (change default port)
iptables -A INPUT -p tcp --dport 2222 -j ACCEPT

# Web services
iptables -A INPUT -p tcp --dport 80 -j ACCEPT
iptables -A INPUT -p tcp --dport 443 -j ACCEPT

# Database (only from web servers)
iptables -A INPUT -p tcp -s 192.168.1.0/24 --dport 3306 -j ACCEPT

Disaster Recovery و Backup

استراتژی 3-2-1 Backup

نمونه Script Backup

#!/bin/bash
# Automated MySQL Backup Script

DATE=$(date +%Y%m%d_%H%M%S)
BACKUP_DIR="/backup/mysql"
DB_USER="backup_user"
DB_PASS="secure_password"

# Create backup directory
mkdir -p $BACKUP_DIR

# Backup all databases
mysqldump -u$DB_USER -p$DB_PASS --all-databases   --single-transaction --routines --triggers   > $BACKUP_DIR/full_backup_$DATE.sql

# Compress backup
gzip $BACKUP_DIR/full_backup_$DATE.sql

# Upload to S3
aws s3 cp $BACKUP_DIR/full_backup_$DATE.sql.gz   s3://backup-bucket/mysql/

# Cleanup old backups (keep 30 days)
find $BACKUP_DIR -name "*.sql.gz" -mtime +30 -delete

خلاصه و بهترین روش‌ها

زیرساخت سرور و شبکه مدرن نیازمند طراحی دقیق، پیاده‌سازی حرفه‌ای و نگهداری مداوم است. با رعایت استانداردهای بین‌المللی و استفاده از ابزارهای مناسب، می‌توان به سطح بالایی از کارایی و قابلیت اطمینان دست یافت.

نکته مهم: همیشه تغییرات مهم را در محیط آزمایشی تست کنید قبل از اعمال در production.